Nghiệm thu và bàn giao trong xây dựng

Luật sư quận Tân Bình nhận hổ trợ pháp lý cho doanh nghiệp

Tại Việt Nam, việc nghiệm thu và bàn giao các công việc của hợp đồng xây dựng được áp dụng mà không tham chiếu tới quy định cụ thể của hợp đồng cũng như không tham chiếu tới sự đặc thù trong từng công việc xây dựng cụ thể.

Với cách tiếp cận của FIDIC, nhà thầu có thể được xem như đã hoàn thành các nghĩa vụ của hợp đồng khi thi công và hoàn thành theo bản vẽ, tiêu chí kỹ thuật (đối với Red Book 1999), hoặc khi việc thi công và hoàn thành đáp ứng các yêu cầu của chủ đầu tư (Yellow Book 1999 hoặc Silver Book 1999). Ngay khi nhà thầu đạt được tình trạng hoàn thành, nhà tư vấn hoặc chủ đầu tư (tùy trường hợp) phải phản hồi (đồng ý hoặc từ chối có nêu lý do) về yêu cầu của nhà thầu. Nếu không, công việc sẽ được xem là đã hoàn thành và rủi ro được xem như đã chuyển giao cho chủ đầu tư.

Trong trường hợp từ chối thì nhà tư vấn sẽ chỉ rõ lý do từ chối và những công việc cụ thể phải thực hiện xong trước khi xin cấp chứng chỉ nghiệm thu và bàn giao. Việc bàn giao thậm chí có thể được chấp thuận nếu như vẫn còn những công việc nhỏ tồn đọng hoặc những sai sót nhỏ có thể khắc phục trong quá trình khai thác và sử dụng công trình¹.

Hay nói cách khác, tình trạng hoàn thành theo FIDIC là hoàn thành trên thực tế khi đã bảo đảm hai yếu tố quan trọng: Việc thực hiện các công việc chính yếu đã xong và đã hoàn thiện các hồ sơ chất lượng cần thiết để chứng minh cho chất lượng của công việc. Yếu tố về sự chấp thuận hay phê chuẩn của cơ quan chức năng không phải là điều kiện tiên quyết.

1. Khoản 1 Điều 10 Red Book 1999.

Tuy nhiên, tại Việt Nam, hầu như đối với tất cả những công việc được ghi nhận trong hợp đồng xây dựng, nhà thầu đều có nghĩa vụ phải tuân thủ các phê duyệt, chấp thuận từ cơ quan chức năng. Điều này là bất hợp lý và thiếu tính khả thi khi những công việc này: Mang tính tạm thời – không cố định hoặc sẽ được bỏ đi khi hoàn thành dự án hoặc không ảnh hưởng gì tới việc vận hành của dự án – như những đơn hàng cung cấp thảm, cung cấp thiết bị vệ sinh, v.v..

Do vậy, cùng với những quy định của pháp luật về hợp đồng trong lĩnh vực xây dựng không thuộc trường hợp áp dụng Nghị định số 37/2015/NĐ-CP, thì trong thời gian tới, cần có quy định chi tiết khác về hợp đồng xây dựng mà ở đó tính tự chủ, tự quyết và quyền tự do thỏa thuận được đặt lên hàng đầu, tránh trường hợp tạo thêm nhiều nghĩa vụ vô lý cho nhà thầu.

Đứng dưới góc độ này, khi tư vấn cho nhà thầu, Luật sư văn phòng chúng cần có những hướng tư vấn cụ thể để nhà thầu có thể thoát ra khỏi những quy định chung hoặc mang tính nguyên tắc của luật. Trong những trường hợp này, tốt nhất là cân nhắc đến phạm vi công việc mà nhà thầu đảm nhận để đưa ra những loại trừ đối với nghĩa vụ của nhà thầu liên quan đến việc nghiệm thu, bàn giao.